Fermuar’ı kim nezaman icat etti

Fermuarın icadı birçok icatçının denemelerinden sonra gerçekleşti. İlk denemeler 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başladı. Bu yönde, dikiş makinesini icat eden Elias Howe, 1851’de ‘Otomatik Daimi Elbise Kapatma’ ( Automatic Continuous Clothing Closure) için bir patent aldı. Dikiş makinesinin başarısından olmalı ki; Elias kendi aletinin pazarlamasıyla uğraşmadı. Böylece, Howe kabul edilen ‘Fermuarın Babası’ olma şansını kaybetti. http://ufoss.com

Kırk yıl sonra, Mr. Whitcomb Judson, 1851’de Howe patentine benzer bir aleti, ‘Kaygan – Kopça’ (Clasp Locker) pazarladı. Judson, erkek ve kadın potinlerinin tutturulmasında kullanılan uzun ayakabı bağlarının yerini alabilecek bir icat girişiminde bulundu. Aleti pazarlayan ilk kişi olmak, Whitcomb’a ‘Fermuarın İcatçısı’ olma itimadını verdi. Fakat onun 1893 patentinde fermuar kelimesi bulunmuyordu. Clasp Locker karmaşık bir çengel-göz ayakkabı tokasıydı. Birbirine kilitlenen sıralı çengel ve ilmikler, kayıcı bir parça çekilerek açıp – kapamaya yarıyordu. “Ayakkabılar için kilitleyici veya kilit açıcı mekanizma” üzerinde oldukça çalışmasına rağmen, insanlar giysilerinin üzerinde bir “makine” taşımaya pek hazır değildi.http://ufoss.com

Daha sonra iş adamı Colonel Lewis ile birlikte, yeni aletin üretimi için Universal Fastener Company adlı şirketi kurdu. 1893 Chicago Dünya Fuarında halka ilk gösteriminde, Clasp Loker çok az ticari başarı ile karşılaştı.

İsveç göcmeni Kanadalı elektrik mühendisi Gideon Sundback Universal Fastener Company için çalışmak üzere işe alındı. İyi tasarım bilgisi ve fabrika müdürünün kızıyla evlilik, Sundback’i Universal’da tasarımın en üst pozisyonuna getirdi. Sundback, mükemmelden uzak Judson C- Curity Fastener’ı geliştirmekle sorumluydu. Maalesef, karısı 1911’de öldü. Kederli koca, uzun uğraşlardan sonra 1913’te modern fermuarın tasarımını yaptı.
http://ufoss.com
Sundback 1917’de ‘Ayrılabilir Tutturucu’(Separable Fastener) patentini aldı. Ayrıca, Sunback yeni ürün için üretim makinesini da yaptı.

Popüler Fermuar ismi B. F. Goodrich Company’sinden gelir. Şirketin Gideon’un tutturucusunu yeni tip lastik çizme ve galoşlar üzerinde kullanmaya karar verdiğinde, aleti fermuar olarak isimlendirdi. Fermuar ismini aletin açılıp kapanması esnasında çıkarmış olduğu ‘zip’ sesinden aldı. İlk yıllarında fermuar, başlıca çizme ve tütün keselerinde önemli ölçüde kullanıldı. Modern hayatın ayrılmaz bir parçası olan fermuar, günümüzde yaklaşık olarak günde 2000 mil uzunluğunda üretimi yapılmaktadır.