Sivas Kangal Kopegi. Ozellikleri

Türkler Ana Yurt’ları olan Orta Asya’yı kuraklık nedeni ile; boylar halinde terk ederken ‘Kanglı Türk Boyu’ hayvan olarak yanlarında 3 şeyi getirmişlerdir: At it ve koyun. At; binek ve çeki hayvanı olarak it; insan ve hayvanlara bekçilik hizmeti için kullanılıyordu koyun ise; hem yolculuk esnasında gıda vazifesi görüyordu hem de tek malları idi. Günümüzde başlıca Kangal ve çevresinde bulunan Kangal Köpeği ve Kangal Koyunu da büyük göç sırasında getirilen hayvanların neslinden gelmektedir. Yani her ikisi de özbeöz Türk Malı’dır. Sivas-Kayseri arasında ki bölgede bulunan “Uzunyayla Atı”nın 93

Harbi esnasında Kafkasya’dan gelen muhacirlerce getirildiği söylenir. Bu atlar Kanglı boyu tarafından getirilmiş Orta Asya atları muhtemelen Akhal-Teke atlarının soyundan gelmiş atlar olabilir. Genler üzerinde mesela Mikrosatelit yöntemi kullanılarak bir araştırma yapılabilir. Eminim ki Uzunyayla Atı’nın kökeni Orta Asya ve Akhal-Teke Atları olarak çıkacaktır. Bunlar araştırmaya muhtaç konulardır.  http://ufoss.com
Tarihi Kangal veya Karabaş olarak da bilinen Anadolu Çoban Köpeği uzun çalışma tarihi olan eski bir bekçi köpeğidir. Köklerinin Anadolu’ya 4000 yıldan daha önce gelen Tibet Mastiff ve Romalı Mollosian savaş köpeklerinden geldiği tahmin edilmekte olup Anadolu’da kararlı koruyuculukları ile besi hayvanlarının düşmanlarına karşı (başta kurtlar ve ayılar) hayvancılıkla uğraşanların çok değerli dostları haline gelmişlerdir. Göçmen çobanlara eşlik etmeleri nedeni ile geniş bir coğrafik alana yayılan Kangal’lar bu sayede çok farklı büyüklük tüy yapısı ve renklere sahip olmuşlardır. Ancak tüm bu farklılıklar arasında cinsin kalıcı ve en önemli karakteristikleri olmaya devam eden özellikleri sadakat bağımsızlık ve dayanıklılıktır. Kangal’ın Amerika kıtasına gelişi ise 1950’leri bulmuş ve 1970’lere kadar sadece besicilikle uğraşanlar arasında tanınmış ve ancak 1980’lere doğru köpek cinsi uzmanları tarafından kabul edilir hale gelmiştir. Ancak bugün de (Anadolu dışında) Kangal’ın genel olarak kozmetik özelliklerinden daha çok faydasından dolayı tanındığını dolayısıyla daha çok sadık ve etkin bir koruyucu arayışında olan köpek severler tarafından tanındığını söylemek mümkündür. American Kennel Club (AKC) ancak 1996 yılında Kangal’ı cins olarak kabul etmiştir.

Karakter Özellikleri Kangal kendisini ailesine ve ailesini koruma görevine adamış ciddi bir köpektir. Aynı zamanda geride olmayı becerebilen iyi huylu ve problem çıkarmayı sevmeyen Kangal yabancılara karşı çok şüphecidir ve güçlü bir alan anlayışları vardır. Çocuklarla araları iyi olmakla birlikte çocukların oyun ihtiyaçlarını karşılayacak kadar oyuna istekli olmayabilirler. Ciddi bir bekçi köpeği olarak şüphe uyandıran herşeye karşı havlama özellikleri vardır. Bakım Kangallar her gün uzun yürüyüşler veya ciddi koşularla eksersiz yapmaya ihtiyaç duyarlar. Normal ve serin havalarda dışarda yaşayabilirler. Tüy bakımı minimal olup sadece haftada bir ölü tüylerden kurtulmaları için fırçalanmaları gerekir.  http://ufoss.com
Sağlık *Birincil tehlike: CHD (Canine hip dysplasia) / Kalça yerleşiminin anormal olarak gelişmesine neden olan bir iskelet hastalığıdır. *İkincil tehlike: Entropion / Göz kapaklarının ters dönmesine ve gözleri rahatsız etmesine neden olan bir göz hastalığıdır. *Yaşam aralığı: 10-13 yıl *Anestesiye duyarlıdır. Form ve Fonksiyon Kangallar zor işleri yapmaya uygun sağlam bir yapıya sahiptirler. Bu büyük güçlü dayanıklı köpekler hem kolay heyecanlanırlar hem de sabırlıdırlar. Güçlü kemikleri ve büyük kafaları vardır. Kalın bir alt postun üzerinde uzunlukları 2.5 cm ile 10 cm arasında değişen boyun ve arka kısımlarda göreli olarak daha uzun olan tüylere sahiptirler. Bakışları zekidir ve cesur ama sakin bir koruyucu oldukları yüzlerinden kolayca anlaşılır. Ağırlık: Erkek 50-68 kg Dişi 36-54 kg Boy: Erkek 74+ cm Dişi 68+ cm Anadolu Çoban Köpeği sizin için doğru seçim mi? Yukarda genel özelliklerini sunduğumuz Anadolu Çoban Köpekleri bir diğer ismiyle Kangallar en çok havlamaları ve sert görünüşleri ile besi hayvanlarının korunmasında kullanılmaya uygundurlar. Tehlike hissetmedikleri sürece düşük enerji seviyesine sahiptirler. Gerektiğinde tehlike oluşturan insan ve hayvanları saf dışı bırakacak kadar güçlüdürler. Yanyana evlerin bulunduğu alanlarda komşuların bahçelerini de kendi alanları içinde sayabilecekleri için bağlı bulunmaları tercih edilebilir. Aksi takdirde komşunuzun bahçesini komşunuzdan korumaya çalışabilecektir.
Kangallar aktif oldukları için eşelenmekten hoşlanırlar ve alçak çitlerin üzerinden kolayca atlayabilirler. Çalışmayı severler. Güçlü bir yapıya sahip olmaları nedeni ile hastalıkların ön belirtilerinden veya küçük çizik ve yara berelerden şikayetçi olmayacaklardır dolayısıyla periyodik kontroller sağlıkları için önemlidir. Çocuklarla araları iyidir ancak anne ve babanın eğitim amaçlı tavırlarını ve sert oyunları tehlike olarak algılayabilirler. Evde beslenen diğer evcil hayvanları kendi gruplarında kabul ederler. Erkekler yabancı hayvanlara karşı toleranslı değildirler. Yavru dönemlerinde sahipleri kontrolü eline almazsa bu otoriteyi Kangal kendisi kullanmaya kalkabilir. Ergenlik dönemlerinde otoriteye karşı çıktıkları zamanlar da olmaktadır. Bu özelliklerinden dolayı Kangallarla otorite (dominantlık) kurmaya yönelik oyunlar oynanması pek tavsiye edilmez. Onun yerine emir (iş) verip bolca ödüllendirmeye dayalı oyunlar Kangallarla güzel vakit geçirmek için tercih edilebilir. Sürü Koruma Davranışı Ortalama 300 başlık bir koyun sürüsünü korumak için ikisi erkek biri dişi olmak üzere en az üç yetişkin Kangal köpeğine gereksinim vardır.Kangallar görevlerini genellikle çobandan bağımsız olarak yaparlar.Sürüde en az bir dişi Kangalın bulunması gereklidir.Çünkü dişi köpekler dişi kurtlara karşı daha duyarlıdır.Analık içgüdüleri nedeniyle koruma duyguları daha da gelişmiştir. Asılardan beri sürü koruma görevi yapan Kangal köpeğinde bu davranış içgüdüseldir.Sürü koruma görevini yaparken farklı zamanlarda farklı davranış şekilleri gösterirler.Sürü meraya ilk çıktığı zaman köpekler sürüden biraz uzaklaşıp etrafı kolaçan ederler.Yaşlı ve deneyimli olanlar arada bir sürüyü kontrol ederler.
Genç ve deneyimsiz olanlar sürüden bira daha fazla uzaklaşabilirler.Herhangi bir tehlike yoksasürü belirli bir yerde otlamaya başladığında genellikle sürüyü gözlemleyebilecekleri yüksekçe bir yerde yatarlar.(Rüzgarın estiği yöne doğru sürünün farklı yerlerinde yatarlar.)Sürü herhangi nedenle ürkerseyerlerinden ok gibi fırlarlarsürüyü tehdit eden kurt gibi herhangi bir yırtıcı hayvan varsa aynı hızla onun peşinden koşarlar.Kısa mesafede kurda kim yetişirse kurdun üstüne atlar (Kurda Çöker) ; Diğerleri de ona yardıma gelir.Kurda yetişme olayı sık görülen bir durum değildir.Genellikle kurt kaçar ve köpeklerde bir süre kovaladıktan sonra sürüye geri dönerler.Bazı köpekler ise inatla kurdun izini takip edip onu yakalamaya çalışır.Kurt kovalayan bazı kangalların birkaç gün sonra sürülerine döndükleri görülmüştür. Kurtlar genellikle koloni halinde yaşarlar.Dolayısıyla sürüye grup halinde saldırırlar.Kurdu uzun süre kovalayan Kangallarsürü yü savunmasız olarak bırakırlar.Bazı kurtlar koloniden birini köpekleri peşine takması için görevlendirirsonra farklı yönlerden sürüye saldırırlar.
Çobanların bu durumlar için önlem almaları gerekebilir.Bunlardan biriköpeklerden bir veya ikisini yanında bağlı olarak yedekte tutmaktır.Diğer köpekler kurdun peşine takılıp sürüden uzaklaşınca yedek köpekler devreye girer.Bu gibi Saldırıları önlemekçobanın ve köpeklerin deneyimlerine bağlıdır.Daha önce bütün saldırılara mağruz kalmış köpekler kurdu bir süre kovaladıktan sonra geri dönüp sürüsünün çevresinde çark gibi döner ve etrafı araştırırlar.Köpekler geri dönerken bazen bir veya ikisi takibe devam eder.Sürünün yanına dönen köpeklersürüyü tehdit eden herhangi bir tehlike olmadığını görürse ve hala kurdun peşinde köpek varsa tekrar kurdun peşine düşerler.Köpeklerin bu davranışıgünün değişik zamanlarına göre farklılık gösterir.Gündüz ısrarla kovalarken gece vakti kovalamada fazla ısrarcı olmaz ve sürülerinin başına çabuk dönerler. Kurdu ısrarla takip eden Kangallarsaldırıyı püskürtüp kısa süre sonra sürünün yanına dönen kangallar kadar uzun ömürlü olmazlar.Bunun iki nedeni vardır birincisikurt kapanı denilen tuzağa düşerek kurtlar ; ikincisidiğer sürülerin köpekleri tarafından öldürülme olasılıklarının yüksek olmasıdır.Israrcı kangallar günün birinde kurtların bir davranış şekli olan ve kurt kapanı adı verilen tuzağa düşüp onlara yem olurlar.Kurt kapanı;kurtlardan birinin sürüye yanaşıp köpeklerin dikkatini çekerek kaçması ve peşinden gelen köpeği sürüden uzak bir yerdeaile fertleri ile pusuya düşürüp öldürmesine denir. Kangalların diğer sürülerin köpekleri öldürülmesi olayında ise çobanların rolü büyüktür.Bu çobanlar;kurt kovalarken sürüden uzaklaşan cesur bir Kangal köpeğinedönüşte –koruyup kollamaları gerekirken–kendi köpeklerini saldırttırırlar. Bu ve benzeri olaylardaki çobanın davranışıeğitimi ve bilinçli olması ile ilgilidir. Kurdu çok uzun süre kovaladıktan sonra öldüren Kangallar da vardır.Bu uzun takipten sonra kurtlar kurtulsalar da takipte ısrarlı olan Kangalların koruduğu sürülere ikinci kez yanaşmazlar.Sürü emniyetini elden bırakmayan ve kurdu kısa bir süre kovalayıp geri dönen Kangalların sürüleri ise kurt saldırılarına daha fazla maruz kalırlar. Kurtlar yavrularını büyütünceye kadaryerlerini belli etmemek içinyuvalarının etrafındaki sürülere zarar vermekten kaçınırlar.Saldırılarını en çok gece ve sabahın erken saatlerinde yaparlar.Kurt saldırılarının ender görüldüğü gündüz vakitlerinde Kangallaryarı uyku halinde dinlenmesi ile harekete geçerler.Kangallar geceleri daha aktiftir ve sürü yatana kadar sürekli etrafında dolaşırlar;sürü yattıktan sonrada etrafında belirli bir konumda yatarlar. Çobangece uyurken sürünün hareketlenmesi halinde uyanık içinsürü içinden kendine alıştırdığı bir koyunu eline bağlar. Bu koyuna halk arasında”bağcak koyunu” denir.Dinlenmekte olan sürü herhangi bir nedenle hareketlendiğinde bağcak koyunu da harekete geçerek çobanı uyandırır.Çobanın herhangi bir sebeple sürüsünün yanında bulunmaması halinde bilesürü hareket ettiği zamandeneyimli ve iyi yetiştirilmiş Kangallar –çoban aramadan– sürüyle birlikte gider ve sürünün korunmasını sağlamaya çalışırlar.İyi bir Kangal köpeği şartlar ne olursa olsun sürüyü asla yalnız bırakmazlar. Kangallar sürüye yaklaşan yabancı insanlara karşı da sürüyü korurlar.Yaklaşan bir yabancı gördüklerinde bir araya gelip havlayarak ona doğru koşarlar ve onu uyararak onu sürüden uzak tutmaya çalışılar. Çoban müdahale etmez ve yabancı koşarak kaçarsa köpekler onu kovalar ve yaralanmasına neden olabilir.Kangallarda bölge koruması ön plandadır.Sürüden uzak bir mesafeden geçen yabancılara sadece havlayarak varlıklarını bildirirler. Sürüde kullanılacak Kangalların kardeş olmalarına özen gösterilmelidir.Çünkü kardeş birbirlerini daima kollar ve hiç bir durumda terk etmeler. Sürüde bulunan Kangallar arasında daima hiyerarşik bir düzen vardır.En güçlü köpek sürünün lideridir.Doğal şartlarda dişi ile o çiftleşir.Aralarında kavga çıkan gençlere o müdahale edip ayırır.Yemek aynı kaptan yenecekse önce o karnını doyurur.

İnsanlara Karşı Davranış Kangal köpeği sahibine bağlıyabancı kişilere tepkilidir.Sorumlu olduğu bölgeye –insan dahil– hiçbir canlıyı sokmamaya çalışır.Sahibi yanındayken yabancı kişilere karşı fazla tepki göstermez.Davranış bozuklukları ve istisnalar hariç hemen saldırıya geçmez.Yabancı şahsı birkaç kez havlayarak bekler ve sahibinin komutunu bekler. Kangal köpeğinin merhamet duygusu gelişmiştir.Normal şartlarda sahibi ve bakıcısına karşı saldırgan değildir.Savunmasız kişilere –özellikle kadın ve çocuklara karşı– uysal ve yumuşak davranır.kangalın iyi huylu olması büyük ölçüde büyüme dönemindeki yetiştirme şekliyle ilgilidir.İnsanlara ve çevreye alışması çok küçük yaşlarda başlar.Henüz gözü açılmamış eniklerin her gün itina ile sevilip okşanmasıileriki yaşlarda insanlarla daha iyi ilişki kurmalarına yardımcı olur.Yavru büyürken her aşamada ona sevgi ve şefkat ile yaklaşılmalınelerden hoşlanıp hoşlanılmadığı belirlenmelidir.Hatta ev ve bahçe ortamlarında yaşayan Kangal yavrularına belirli zamanlarda radyo ve televizyon dinletilmesionların sosyalleşmelerine yardımcı olur.Ancak tüm bu sosyalleştirme çalışmalarının bir disiplin içerisinde yapılmasına dikkat edilmelidir. Bazı kimselerbekçilik etmesi için yetiştirilen köpeklerin ıssız ve karanlık bir yerde dış ortamdan izole edilmiş şekilde yetiştirilmelerini tavsiye ederler.Bu tavsiyeye göre yetiştirilen köpeğin daha saldırgan olup daha iyi koruma yapacağını savunurlar.Halbuki bu şartlarda yetişen bir köpek yeterince güneş ışığı almadığı için sağlıksız olur.Ayrıca insanlarla sağlıklı iletişim kurmadığı için korkak ve ürkek tavırlar sergileyebilir yada aşırı ve hedefsiz saldırganlık gösterebilir. Bekçilik için yetiştirilen Kangalın görevibulunduğu bölgeye yabancı kişilerin yaklaşması durumundaonları havlayarak uyarmak ve yaklaşmamalarını sağlamaktır.Bekçilik görevi yapan köpekler için saldırma ve yaralama başvuracakları en son davranış şekli olmalıdır.İri ve güçlü bir köpek olan Kangalların yanlış yetiştirilme sonucu saldırganlaşması ve kontrolden çıkarak amaçsızca etrafa zarar vermesihem köpek hem de sahibi için tehlikeli sonuçlar doğur ur.
Kangalöldürmek için tasarlanmış bir hayvan değildir.Örneğin pitbull ırkı köpekler gibi öldürmek amacıyla saldırmaz.Bölgesine giden yabancı bir insana saldırmaya kalktığında bu kişi hareketsiz durur veya bulunduğu yere oturursaKangal bu davranışı teslimiyet olarak algılar ve sahibi gelene kadar yabancıyı hareketsiz tutmak için etrafında dolaşır.Bu davranış biçimi Kangalların insanlara öldürmek amacıyla saldırmadığına örnektir.Kangalsahibini ve ailesini koruma görevini yerine getirirken iyi ve kötü niyetli insanları ayırt etme yeteneğine sahiptir.Eğer gelen kişinin kötü niyetli olduğuna inanırsa harekete geçer.Amacı öncellikle düşmanı eyleminden caydırmak ve uzaklaştırmak aksi takdirde teslim almaktır.Mecbur aldığında düşmana ciddi zararlar vermekten çekinmez ve bunu yapacak güce sahiptir. Köken: Türkiye Orijin Tarihi: M.Ö. 1000 Grup: İş Köpeği Yükseklik: 71 – 81 cm Ağırlık: 41 – 68 kg Fonksiyonu: Koruma ve çoban köpeği. Koyun sürülerini kurtlardan koruma amacıyla kullanılmıştır ve kullanılmaktadır. Oldukça dayanıklı ve güçlü olması tercih edilmesinin sebeplerindendir. Yaşam Süresi: 10 – 15 yıl Tüy Özellikleri: Kısa sık ve sert tüy yapısı. Tüy Bakımı: Minimum. Aktivite: Çok Yüksek Koruma: Çok Yüksek Zeka: Yüksek Eğitilebilirlik: Disiplinli ve programlı eğitim gerektirir. Çoçuklarla İlişki: İyi. Karakter: Çok cesur ve dayanıklıdır. Ailesini hayatı pahasına korur. Oldukça sadıktır. Genlerinden gelen içgüdüleri sayesinde mükemmel arama kurtarma ve çoban köpeğidir. Dışarıyı tercih eder ve oldukça aktifdir. Bu sebeple evde bakılması tavsiye edilmez. İklim: Serin havayı tercih eder. Potansiyel Davranış Bozuklukları: -Potansiyel Sağlık Problemleri : -Irka Özel * Liderliği seven bir köpektir. İyi eğitilmezse sert mizacı problem çıkarabilir. İlk defa köpek sahibi olacaklara tavsiye edilmez. * Yabancılara oldukça duyarlı ve saldırgan davranabilir. Bu Resim ufaltılmıştır. Buraya tıklayarak orjinal boyutuna çevirebilirsiniz. Orjinal Boyut 960×720 . Daha fazla resim icin http://images.google.com/images?q=sivaskangal&ie=UTF-8&oe=UTF-8&rls=org.mozilla:en-GB:official&client=firefox-a&um=1&sa=N&tab=wi&oi=property_suggestions&resnum=0&ct=property-revision&cd=2