Neden Kuşları Elektrik Çarpmaz ?

İnsanların dokundukları anda kömür oldukları binlerce volt cereyan taşıyan elektrik tellerine konan kuşlar nasıl oluyor da cereyana kapılmıyorlar?

ELEKTRİK ÇARPMASINDA NELER YAPMALI? NELER YAPMAMALI?

Elektrik  çarpması, yüksek  veya  düşük  voltajlı  elektrik  ile  temas  sonucu  ya da  yıldırım  çarpmaları  ile  meydana  gelebilir.

Günlük  hayatta  evlerimizdeki  prizler  ve  elektrikli  ev  aletleri  elektrik  çarpmalarının  sebebi  olabilirler. Ev  içinde kullanılan  elektrik  akımı  220 voltluktur  yine  de  ölümcül  sonuçlara  yol  açabilirler. Evdeki  elektrik  çarpmalarının  çoğu  yanlış  bağlanmış  elektrikli  aletlerden  veya  bunların  dikkatsiz  kullanılmasından  olur. Ayrıca  küçük  çocukların  elektrik  kablosunu  ağızlarına  koymaları,prizlere  parmaklarını  sokmaları  ile   de  elektrik  çarpmaları  meydana  gelir. Ev  dışındaki  elektrik  çarpmaları  ise  çoğunlukla  kopmuş  bir  yüksek  gerilim  hattıyla  kazayla  temas  sonucu, kazı  çalışması  sırasında  bir  inşaat  işçisinin  kazayla  hat  ile  teması  sonucu  oluşur. Bazı  trafik  kazalarında  elektrik  direğine  çarpmış  bir  arabanın  üzerinde  kopmuş  bir  elektrik  kablosu  ciddi  tehlike  yaratabilir. Yüksek  gerilim  hatlarında  100.000  voltluk  elektrik  akımı  olabilir. Yıldırım  çarpmaları  ise  elektrik  çarpmalarının  özel  bir  şeklidir. http://ufoss.com

İnsan  vücudu  iyi  bir  elektrik  iletkenidir. Bir  elektrik  çarpması  genellikle  vücudun  bir  iletken  gibi  davranarak  güç  kaynağı  ile  toprak  arasındaki  devreyi  tamamladığı  zaman  olur. Yani  elektrik  enerjisi  bir  noktadan  vücuda  girip  başka  bir  noktadan  çıktığı  zaman  elektrik  yanığına  sebep  olur. Elektrik  akımı  vücuttan, vücudun  toprağa  veya  metalik  bir  cisme  değdiği  noktadan  çıkar. Elektriğin  akması  için  elektrik  kaynağından  toprağa  bir  devrenin  tamamlanması  gerekir. Bu  elektrik  devresinin  tamamlanmasını  engelleyen  maddeye  “yalıtkan”  denir. Örneğin  lastik  bir  yalıtkandır. Akımın  kendinden  akmasına  izin  veren  maddeye  ise “ iletken”  denir. Su  ve  çoğu  metal  iletkendir.

Elektrik  çarpmalarında  elektriğin  vücuda  girdiği  ve  çıktığı  noktalarda  her  zaman  birer  yara (yanık)  vardır. Giriş  yarası  oldukça  küçük  olabilir  ama  çıkış  yarası  geniş  ve  derin  olabilir. Ayrıca  elektrik  çarpmalarında  ciltteki  yaranın  görüntüsü  ile  iç  organların  uğrayabileceği  hasarın  miktarı  arasında  doğru  bir  orantı  yoktur. Ciltteki  yanık  yaralarının  küçük  olmasına  rağmen  daha  derin  dokularda  şiddetli  hasar  olabilir.

Elektrik  çarpmalarında ; vücuttan  geçen  elektrik  enerjisi  kalbin  normal  elektriksel  ritmini  bozup  kalp  durmasına  yol  açabilir. Solunum  durabilir,bilinç  kaybı  olabilir. Ayrıca  elektrik  şoku  kırık  ve  çıkıkla  sonlanabilecek  güçlü  kasılmalara  neden  olabilir. Elektrik  akımının  kesilmesiyle , yüksekte  bir  yere  çıkmış  olan  kazazede  yere  düşebilir  ve  başka  yaralanmalara  yol  açılabilir. Bu  nedenlerle  bir  elektrik  çarpması  durumunda  şiddetli  yanıkları  olan, kalbi  ve  solunumu  durmuş, kırık-çıkık  ve  değişik  yaralanmaları  olan  bir  kazazedeyle  karşı  karşıya  kalmamız  söz  konusu  olabilir. Tüm  elektrik  çarpması  olguları (iç  organ  hasarlarını  tam  olarak  tahmin  de  edemeyeceğimizden) hastanede  daha  ileri  tedavi  gerektiren, hayati  tehlikesi  çok  yüksek, ciddi  yaralanmalardır.

İlkyardım

1- İyi  bir  ilkyardımcı  öncelikle  kendi  güvenliğini  düşünmelidir. Elektrik  akımıyla  teması  kesilmemiş  bir  kazazedeye  asla  dokunmamalıdır.

2- Öncelikle  yapılacak  iş  elektrik  akımını  kesmektir. Ev  veya  işyerindeki  elektrik  ana  şalterden  kesilebilir. Bir  ilkyardımcı  kabloda  elektrik  olmadığından  emin  olmadıkça  veya  bu  konuda  özel  aletleri  ve  eğitimi  olmadıkça  elektrik  kablosuna  asla  dokunmamalıdır. Şehirlerarası  elektrik  hatlarındaki  akımı  kesmek  için  ilgili  elektrik  kurumlarına  haber  vermek  gerekir. Çıplak  kablo  ile  kazazedenin  teması  iletken  olmayan  bir  cisim  kullanılarak  da  kesilebilir.

3- Eğer  bir  trafik  kazasında  kopmuş  bir  elektrik  kablosu  arabanın  üzerine  düşmüş  ve  arabada  da  insan  varsa  elektrik  kurumu  tarafından  akım  kesilene  kadar  kazazedelere  arabada  kalmaları  söylenmelidir. Kazazedeler  arabada  kaldıkları  sürece  güvenliktedir, arabanın  lastikleri  yalıtkan  görevi  görecektir. Ancak  arabada  yangın, patlama  tehlikesi  gibi  bir  durum  varsa  kazazedelere  araba  ve  yere  aynı  anda  dokunmamaya  dikkat  ederek  arabadan  atlamaları  söylenmelidir. Küçük  çocuklar  arabadan  ilkyardımcıya  fırlatılarak  atılabilir.

4- Kazazedenin  elektrik  akımıyla  teması  tamamen  kesildikten  sonra  hemen  ABC  kontrolü  yapılmalıdır. Gerekiyorsa  suni  solunum  ve  kalp  masajına  derhal  başlanmalıdır.

Bilinç  kaybı  var  ve  ABC  yerinde  ise  koma  pozisyonu  verilir.

5- Yanıklar  kuru  ve  mümkünse  steril  pansuman  malzemesi  ile  örtülür.

6- Kırık  varsa  tespit  yapılır.

7- Kazazedenin  en  kısa  sürede  nakli  sağlanır.

Yıldırım  Çarpmaları

Yıldırım nasıl meydana gelir ?

1. Eksi yüklü elektronlar aşağı doğru zigzag yapmaya başlarlar

2. Artı yüklü parçacıklar da yerde bulut tabanın altında toplanır

3. Bulut yer yüzüne iyice yaklaşınca öncü eksi yükler yere inerek bir yol açarlar (bunlar görülmez) ve sonra da  yerden buluta doğru elektrik akımı başlar.

4. Artı yükler saniyede 100 000 km yi  aşan bir hızla buluta akar.

Yıldırım  binlerce  voltluk  bir  kuvvetle  düşer  ama  saniyenin  bir  bölümü  kadar  sürer. Üzerine  yıldırım  düşen  herkes  ölmez. Yıldırım, tüm  vücudun  maruz  kaldığı  bir  yüksek  voltajdır. Yıldırım  çarpmasında  başta  sinir   sistemi  ve  kalp-damar  sistemi  olmak  üzere  pek  çok  sistem  etkilenir. Yıldırım, karakteristik  bir  yüzeysel  cilt  yanığı  oluşturur  ama  nadiren  derin  yanıklar  olur. Asıl  problem  sinir  sistemi  hasarı  ve  kalp  ritim  bozukluklarıdır. Yıldırım  düşmesi  sonucu  pek  çok  insanda  kısa  süreli  hafıza  kaybı  olmakta  ve  bu  olayı  hatırlamamaktadır. Kazazedede  uyuşma, karıncalanma, kısmi  veya  tam  felç, körlük, duyma  kaybı, konuşma  güçlüğü  veya   konuşamama  gibi  belirtiler  olabilir   ancak  bunlar  genellikle  geçicidir. En  önemli  sorun  kalp  ritminde  bozukluklar  ve  kalp  durmasıdır. İlkyardımcı  yıldırım  düşmüş  ve  kalbi  durmuş  bir  kazazedeyi  ölü  kabul  etmemeli  ve  hemen  kazazedenin  ABC sini  sağlamalıdır. Bu  kazazedeler  genellikle  başarı  ile  geri  döndürülebilirler.

Yıldırım  çarpmış  bir  kazazedeye  dokunmak  tehlikeli  değildir, kazazedeye  dokununca  çarpılma  tehlikesi  yoktur.

Yıldırım  çarpması  durumlarında  çeşitli  kırıklar  özellikle  de  omurga  kırıkları  sık  görülür. Bu  nedenle  tüm  kazazedeler  tespit  edilmeli  ve  omurga  tahtası  ile  taşınmalıdır.